- Giải phẫu bề mặt vỏ nãoTrên bề mặt vỏ não có một số vùng chức năng quan trọng cần xác định khi mổ
– Br 1,2,3: vùng nhận thức cảm giác
– Br 4: vùng vận động, nơi hội tụ phần lớn các tế bào của bó tháp
– Br 6: vùng tiền vận động
– Br 17: vùng chi phối thị giác
– Br 41,42: Chi phối chức năng nghe
– Br 39,40: Vùng Wernick ở bán cầu trội chi phối tiếng nói
– Br 44: Vùng Broca ở bán cầu trội chi phối khả năng phát âm
- Giải phẫu bề mặt của hộp sọ
2.1. Các mốc đo lường hộp sọ
– Cung gò má( cung Zygoma)
– Khớp trán đỉnh
– Pterion:Vùng hội tụ các xương trán,đỉnh,thái dương, cánh lớn xương bướm.
Điểm này nằm trên cung gò má 2 khoát ngón tay và phía sau củ trán của xương gò má một khoát ngón cái
– Asterion: Nơi hội tụ của khớp đỉnh- chẩm, khớp chẩm- xương chũm, khớp đỉnh- xương chũm
– Lambda: nơi tiếp giáp khớp đỉnh chẩm và khớp dọc giữa
– Ụ trán: nơi giao nhau của đường dọc giữa và đường nối 2 cung mày
2.2. Liên quan giữa các mốc của hộp sọ với giải phẫu não
– Các đường cơ bản của Taylor- Haughton được xác định trên phim X.Quang qui ước, phim chụp mạch hay chụp cắt lớp (Hình 3)
+ Đường nền nối từ bờ dưới hố mắt tới bờ trên ống tai ngoài
+ Khoảng cách từ gốc mũi tới ụ chẩm đi qua đỉnh sọ được chia thành 4 phần
+ Đường sau tai vuông góc với đường nền đi qua mỏm xương chũm
+ Đường lồi cầu xương hàm: vuông góc với đường nền qua lồi cầu xương hàm
– Rãnh sylvian: tương ứng với hình chiếu của đường nối từ góc ngoài hố mắt tới điểm 3/4 sau của đường gốc mũi- ụ chẩm
– Hồi góc: Ngay trên vành tai. Đây là mốc quan trọng đối với bán cầu trội vì đây là vị trí của vùng Wernicke (vị trí có thể thay đổi tùy từng người)
– Động mạch góc: Trên ống tai ngoài 6cm
– Vùng vỏ não vận động: Có nhiều mốc bên ngoài để xác định vị trí vùng vận động của vỏ não hay rãnh Rolando (ranh giới vùng vận động ở trước và vùng cảm giác ở sau)
+ Cách 1: Vùng vận động ở gần đường giữa chiếu thẳng lên từ ống tai ngoài
+ Cách 2: Vùng vận động là hình chiếu của đường nối 2 điểm:
A: Phía sau điểm giữa đường gốc mũi- ụ chẩm 2cm
B: Điểm trên ống tai ngoài 5cm
- Cung cấp máu cho não
Cung cấp máu cho não gồm 2 nguồn: Trục trước và trục sau
- Trục trước: Động mạch cảnh trong, sau khi chui qua xoang hang ở nền sọ, động mạch cảnh trong chia thành 2 nhánh chính là động mạch não trước và não giữa. Hai động mạch này cho các nhánh bên và nhánh tận chi phối tuần hoàn chủ yếu cho 2/3 bán cầu đại não trước
- Trục sau: Động mạch đốt sống hai bên sau khi qua hộp sọ hợp nhất thành động mạch thân nền, cung cấp máu cho tiểu não và 1/3 sau của bán cầu não
Trục trước và trục sau liên kết với nhau ở nền sọ qua đa giác Wiliss
TS.BS Nguyễn Vũ
